Veilig hijsen en heffen
Op deze pagina treft u een aantal tips aan voor het veilig hijsen en heffen
- Controleer voor gebruik altijd of het hijsgereedschap, bovenloopkraan of ander arbeidsmiddel nog gekeurd is
- Bekijk van te voren hoe zwaar het te verplaatsen werkstuk is en pas hierop het te gebruiken hijsmiddel aan
- Hijs altijd eerst op lage snelheid tot de last volledig in de ketting, hijsband, klem ed. hangt alvorens de hoge snelheid te gaan gebruiken
- Zorg in het geval van 2, 3 of 4 sprongen er voor dat de punten van de haken altijd naar buiten wijzen
- Indien u lastwerkzaamheden uitvoert met de last in de kraan, zorg dan voor een goede isolatie tussen de kraan en het werkstuk
- Loop altijd achter de last mee
- Hang na gebuik van de bovenloopkraan de haak op een veilige hoogte ( niet op ooghoogte )
- Hijsbanden en rondstroppen dienen voor elk gebruik te worden nagezien op slijtage, scheuren ed.
- Gebruik in geval van werkstukken met scherpe randen bescherming, ook voor hijskettingen
HIERONDER NOG ENKELE TIPS OM OP TE LETTEN BIJ GEBRUIK VAN HIJS-EN HEFMIDDELEN
Hijsen
Deze hand-out is gemaakt als makkelijk
naslagwerk. We kennen allemaal hijsmiddelen en gereedschappen.
Bedenk dat hijsen altijd een gevaarlijk
werk is. Hijsen mag nooit een automatisme worden. Elke hijs is anders, het is
dus van belang dat je bij elke hijs moet blijven nadenken.
Voorkom altijd de drie O’s:
Onvoorzichtigheid
Onachtzaamheid
Onwetendheid
Altijd:
·
Bedenk vooraf hoe je de last gaat hijsen
·
Verzeker jezelf dat de gereedschappen
die je hiervoor wilt gebruiken voldoen aan de machinerichtlijn, CE-gemerkt,
gekeurd en veilig zijn.
·
Controleer of je gekozen
hijs-gereedschap het te hijsen gewicht aan kan.
·
Gebruik hijsgereedschap waarvan je
bekend bent met het gebruik / de werking ervan.
Nooit:
·
Jezelf onder een gehesen last bewegen /
bevinden.
·
Met je handen tijdens het hijsen aan de
last komen.
·
Jezelf zo positioneren bij de hijs dat
je klem komt tussen de last en een (vast) object.
·
Kapotte of beschadigde
hijsgereedschappen gebruiken.
Hijsgereedschappen
Onder hijsgereedschappen vallen o.a.:
·
Kettingen
·
Staalkabels
·
Hijsbanden
·
Combinatie van bovenstaande
-
Belangrijk is het om bij het bepalen van
het juiste gereedschap rekening te houden met de volgende eigenschappen.
Kettingen:
Voordeel – Robuust en voor zwaar(der)
werk.
Nadeel – Zwaar
Staalkabel:
Voordeel – Lichter dan ketting en toch
robuust
Nadeel – lastig op te bergen, vet en
kans op beschadigen handen
Hijsbanden:
Voordeel – Licht en beschadigd last niet
Nadeel – Zeer kwetsbaar, m.n. bij
scherpe randen
Kettingen
Onder kettingwerk verstaan we zowel
ketting-lengen, -sprongen, als haken, wartels, sluitingen en hijsogen.
Kettingen moeten altijd voorzien zijn
van een certificaat.
Op het certificaat moet altijd vermeld
staan:
·
Certificaat nummer
·
Werklast (bij sprongen onder
verschillende hoek)
·
Testdatum
Kettingwerk dient periodiek gekeurd te
worden. Elk jaar moet het kettingwerk visueel geïnspecteerd worden, en elke 4
jaar gekeurd. De inspectie moet uitgevoerd worden door een deskundige, en de
keuringen door een daartoe bevoegde instantie.
Bij gebruik moet je letten op:
·
Nooit met gedraaide kettingen hijsen
·
Gebruik inkorthaken alleen voor het
inkorten van de leng
·
Nooit kettingen knopen
·
Belast de haak nooit op de punt
·
Let op dat de topschalm vrij kan bewegen
in de kraanhaak
·
Let op de werkbelastingen van het label.
Overschrijdt deze nooit
·
Bij meer-sprongen de niet gebruikte
haken in de topschalm hangen
·
Bescherm de ketting tegen scherpe hoeken
·
Ruk of stoot belasting moet voorkomen
worden
·
De werklast gelijk of liefst groter is
aan de te hijsen last
Houdt rekening met de belasting per poot
bij de verschillende neigingshoeken. Zie onderstaand tabel.
Bij grotere neigingshoek neemt de
belasting toe!
Staalkabels
Kenmerken van staalkabel zijn:
·
Behoorlijke treksterkte t.o.v. de
diameter
·
Soepel en dus gemakkelijk te hanteren
·
Glad oppervlakte
·
Niet duur
·
Gevoelig voor hitte, corrosie en kinken.
Uitvoeringen van staalkabel stroppen
zijn aan beide zijden een lus middels talurit op handgesplitist, als samenstel
met versterkte lus (kous), eindloze stroppen getalurit of handgesplitst.
Staalkabel lengen of samenstellen moeten
altijd voorzien zijn van een certificaat. Op het certificaat moet altijd
vermeld staan:
·
Certificaat nummer
·
Werklast (bij sprongen onder
verschillende hoek)
·
Testdatum
Staalkabel-lengen of samenstellen moeten
periodiek gekeurd worden. Hierbij moet je vooral letten op onleesbare of
ontbrekende identificatie, slijtage, vervorming en het vertonen van scheuren in
de eindverbindingen en aan de kabel en op concentratie(s) van draad-breuken
(Afkeur vanaf 3 aangrenzende draadbreuken in 1 streng).
Bij gebruik moet je letten op:
·
Nooit met geknoopte kabels hijsen
·
Kabelstroppen inkorten of aanspannen
door het zogenaamde “knevelen” is verboden
·
Belast de haak nooit op de punt
·
Let op dat de topschalm vrij kan bewegen
in de kraanhaak
·
Let op de werkbelastingen van het label.
Overschrijdt deze nooit. Zie tabel.
·
Bij meer-sprongen de niet gebruikte
haken in de topschalm hangen
·
Bescherm de kabels tegen scherpe hoeken
·
Ruk of stoot belasting moet voorkomen
worden
·
De werklast gelijk of liefst groter is
aan de te hijsen last
Hijsbanden
Voordelen van hijsbanden en
rondstroppen:
·
Licht, flexibel en goedkoop
·
Geen beschadigingen aan te hijsen
oppervlakten
·
Gebruikersvriendelijk
·
Gemakkelijk te inspecteren op
beschadigingen
Door de kwetsbaarheid van de banden en
stroppen is het van belang om voor elke hijsklus de banden te inspecteren op
beschadigingen. Daarnaast is het van belang om je aan de instructies op het
label te houden. Hierop staat de maximale werklast onder de verschillende
hoeken. Als er geen label meer aan de hijsband/ rondstrop zit moet je deze
direct weggooien!
Het is van belang om voor je hijsklus de
juiste hijsband/ rondstrop te kiezen. Kleurcodering, tonnage strepen en label
helpen om de juiste band/ strop te selecteren. Ook dien je rekening te houden
met onderstaande belastingfactoren.
Kies de eindlussen van de hijsbanden
niet te kort om de openingshoek van 20° niet te overschrijden bij het aanslaan
van de last, bijvoorbeeld met de kraanhaak.
De hijsbanden rondstroppen mogen niet
zonder bescherming over scherpe randen of ruwe oppervlakten worden
getrokken of gespannen. Er is sprake van een scherpe rand wanneer de randradius
(r) kleiner is dan de dikte (D) van de hijsband of rondstrop.
Bij gebruik moet je letten op:
·
Dat het label nog aanwezig is aan de
hijsband
·
Dat de kleur en de tonnage strepen nog
zichtbaar zijn
·
Dat er geen scheuren, beschadigingen,
vervormingen, breuken aanwezig zijn aan en op de hijsband/ rondstrop.